Skip to main content
SpringerLink
Log in

Praten en prikken bij lageluchtweginfecties

Training in communicatieve vaardigheden en de CRP-sneltest

  • Onderzoek
  • Published:
Huisarts en Wetenschap Aims and scope

Samenvatting

Cals JW, Hopstaken RM, Butler CC, Hood K, Hanssen SJ, Dinant GJ. Praten en prikken bij lageluchtweginfecties. Training in communicatieve vaardigheden en de CRP-sneltest. Huisarts Wet 2009;52(12):576-83.

Doel Wij onderzochten het effect van een training in communicatieve vaardigheden en de C-reactief proteïne (CRP)-sneltest op het aantal antibioticumvoorschriften en het klinisch herstel van volwassen patiënten met een lageluchtweginfectie.

Methoden In een 2x2 factoriële clustergerandomiseerd interventieonderzoek wezen we 40 huisartsen toe aan 4 interventiegroepen. Een groep huisartsen kreeg de beschikking over de CRP-sneltest, een groep volgde een training in communicatieve vaardigheden, een groep kreeg beide en een vierde groep verleende de gebruikelijke zorg bij patiënten die vanwege een lageluchtweginfectie langskwamen. Primaire uitkomstmaat was het percentage antibioticavoorschriften tijdens het eerste contact van de luchtwegepisode. Secundaire uitkomstmaten waren het percentage antibioticavoorschriften en herhaalbezoeken gedurende 28 dagen follow-up, klinisch herstel en patiënttevredenheid.

Resultaten Huisartsen die gebruikmaakten van de CRP-sneltest schreven significant minder antibiotica voor dan huisartsen die dat niet deden (31% versus 53%, p = 0,02). Huisartsen die de training in communicatieve vaardigheden volgden schreven minder antibiotica voor dan de artsen die deze niet volgden (27% versus 54%, p < 0,01). Voor beide interventies bleef het antibioticagebruik tijdens de vervolgmaand significant lager dan dat bij de controlegroepen (CRP: 45% versus 58%, p < 0,01; communicatietraining: 38% versus 63%, p < 0,001). Huisartsen in de groep met beide interventies schreven het minst vaak antibiotica voor (23%). We vonden tussen de interventie- en controlegroepen geen verschil in herhaalbezoeken, klinisch herstel of patiënttevredenheid.

Conclusie Zowel het gebruik van de CRP-sneltest als een training in specifieke communicatieve vaardigheden bij lageluchtweginfecties leidde tot een forse reductie van het aantal antibioticumvoorschriften tijdens het eerste consult en gedurende 28 dagen follow-up. De verlaging van antibioticagebruik had geen negatief effect op het klinisch herstel van de patiënt of de tevredenheid met de geboden zorg. De combinatie van beide interventies, praten én prikken dus, zorgt voor een optimaal beleid bij lageluchtweginfecties.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Literatuur

  1. Van der Linden MW, Westert GP, Bakker GH De, Schellevis FG. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk. Klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht/Bilthoven: NIVEL/RIVM, 2004.

  2. Smith SM, Fahey T, Smucny J, Becker LA. Antibiotics for acute bronchitis. Cochrane Database Syst Rev 2004, Issue 4. Art. No.: CD000245.

  3. Goossens H, Ferech M, Vander Stichele R, Elseviers M. Outpatient antibiotic use in Europe and association with resistance: a cross-national database study. Lancet 2005;365:579-87.

    Google Scholar 

  4. Kuyvenhoven MM, Verheij TJ, De Melker RA, Van der Velden J. Antimicrobial agents in lower respiratory tract infections in Dutch general practice. Br J Gen Pract 2000;50:133-4.

    Google Scholar 

  5. Bradley JS, Guidos R, Baragona S, Bartlett JG, Rubinstein E, Zhanel GG, et al. Anti-infective research and development – problems, challenges, and solutions. Lancet Infect Dis 2007;7:68-78.

    Google Scholar 

  6. Stewart M. Patient-centered medicine: transforming the clinical method. 2nd ed. Abingdon: Radcliffe Medical, 2003.

  7. Wood F, Simpson S, Butler CC. Socially responsible antibiotic choices in primary care: a qualitative study of GPs’ decisions to prescribe broad-spectrum and fluroquinolone antibiotics. Fam Pract 2007;24:427-34.

    Google Scholar 

  8. Hopstaken RM, Muris JWM, Knottnerus JA, Kester ADM, Rinkens PELM, Dinant GJ. De waarde van anamnese, lichamelijk onderzoek, BSE en CRP voor de diagnose pneumonie bij acute lageluchtweginfecties. Huisarts Wet 2004;47:9-15.

    Google Scholar 

  9. Van der Meer V, Knuistingh Neven A, Van de Broek PJ, Assendelft WJJ. Waarde CRP bij diagnostiek lageluchtweginfecties onzeker. Huisarts Wet 2006;49:192-7.

    Google Scholar 

  10. Dahler Eriksen BS, Lassen JF, Petersen PH, Lund ED, Lauritzen T, Brandslund I. Evaluation of a near-patient test for C-reactive protein used in daily routine in primary healthcare by use of difference plots. Clin Chem 1997;43:2064-75.

    Google Scholar 

  11. Davey P, Pagliari C, Hayes A. The patient’s role in the spread and control of bacterial resistance to antibiotics. Clin Microbiol Infect 2002;8(Suppl 2):43-68.

    Google Scholar 

  12. Altiner A, Knauf A, Moebes J, Sielk M, Wilm S. Acute cough: a qualitative analysis of how GPs manage the consultation when patients explicitly or implicitly expect antibiotic prescriptions. Fam Pract 2004;21:500-6.

    Google Scholar 

  13. Butler CC, Rollnick S, Kinnersley P, Jones A, Stott N. Reducing antibiotics for respiratory tract symptoms in primary care: consolidating ‘why’ and considering ‘how’. Br J Gen Pract 1998;48:1865-70.

    Google Scholar 

  14. Cals JW, Hopstaken RM, Butler CC, Hood K, Severens JL, Dinant GJ. Improving management of patients with acute cough by C-reactive protein point of care testing and communication training (IMPAC3T): study protocol of a cluster randomised controlled trial. BMC Fam Pract 2007;8:15.

    Google Scholar 

  15. Cals JW, Butler CC, Hopstaken RM, Hood K, Dinant GJ. Effect of point of care testing for C reactive protein and training in communication skills on antibiotic use in lower respiratory tract infections: cluster randomised trial. BMJ 2009;338:b1374.

    Google Scholar 

  16. Cals JW, Scheppers NA, Hopstaken RM, Hood K, Dinant GJ, Goettsch H, et al. Evidence based management of acute bronchitis; sustained competence of enhanced communication skills acquisition in general practice. Patient Educ Couns 2007;68:270-8.

    Google Scholar 

  17. Rollnick S, Mason P, Butler C. Health Behavior Change; a guide for practitioners. London: Churchill Livingston, 1999.

  18. Verheij TJM, Salomé PL, Bindels PJ, Chavannes AW, Ponsioen BP, Sachs APE, et al. NHG-Standaard Acuut hoesten. Huisarts Wet 2003;46:496-506.

    Google Scholar 

  19. Cals JWL, Scheppers RAM, Hopstaken RM, Hood K, Goettsch H, Dinant GJ, et al. Een contextgebonden training voor huisartsen in communicatieve vaardigheden bij lageluchtweginfecties. TMO 2008;27:137-46.

    Google Scholar 

  20. Andre M, Schwan A, Odenholt I. The use of CRP tests in patients with respiratory tract infections in primary care in Sweden can be questioned. Scand J Infect Dis 2004;36:192-7.

    Google Scholar 

  21. Engstrom S, Molstad S, Lindstrom K, Nilsson G, Borgquist L. Excessive use of rapid tests in respiratory tract infections in Swedish primary health care. Scand J Infect Dis 2004;36:213-8.

    Google Scholar 

  22. Briel M, Langewitz W, Tschudi P, Young J, Hugenschmidt C, Bucher HC. Communication training and antibiotic use in acute respiratory tract infections. A cluster randomised controlled trial in general practice. Swiss Med Wkly 2006;136:241-7.

    Google Scholar 

  23. Diederichsen HZ, Skamling M, Diederichsen A, Grinsted P, Antonsen S, Petersen PH, et al. Randomised controlled trial of CRP rapid test as a guide to treatment of respiratory infections in general practice. Scand J Prim Health Care 2000;18:39-43.

    Google Scholar 

  24. Altiner A, Brockmann S, Sielk M, Wilm S, Wegscheider K, Abholz HH. Reducing antibiotic prescriptions for acute cough by motivating GPs to change their attitudes to communication and empowering patients: a cluster-randomized intervention study. J Antimicrob Chemother 2007;60:638-44.

    Google Scholar 

  25. Arnold SR, Straus SE. Interventions to improve antibiotic prescribing practices in ambulatory care. Cochrane Database Syst Rev 2005, Issue 4. Art. No.: CD003539.

  26. Coenen S, Van Royen P, Michiels B, Denekens J. Optimizing antibiotic prescribing for acute cough in general practice: a cluster-randomized controlled trial. J Antimicrob Chemother 2004;54:661-72.

    Google Scholar 

  27. Welschen I, Kuyvenhoven MM, Hoes AW, Verheij TJM. Effectiveness of a multiple intervention to reduce antibiotic prescribing for respiratory tract symptoms in primary care: randomised controlled trial. BMJ 2004;329:431.

    Google Scholar 

  28. Christ-Crain M, Jaccard-Stolz D, Bingisser R, Gencay MM, Huber PPR, Tamm PM, et al. Effect of procalcitonin-guided treatment on antibiotic use and outcome in lower respiratory tract infections: cluster-randomised, single-blinded intervention trial. Lancet 2004;363:600-7.

    Google Scholar 

  29. Holm A, Pedersen SS, Nexoe J, Obel N, Nielsen LP, Koldkjaer O, et al. Procalcitonin versus C-reactive protein for predicting pneumonia in adults with lower respiratory tract infection in primary care. Br J Gen Pract 2007;57:555-60.

    Google Scholar 

  30. Hopstaken R, Dinant G, Verheij T. CRP bij lageluchtweginfecties is zeer ten onrechte in diskrediet gebracht. Huisarts Wet 2006;49:383-5.

    Google Scholar 

  31. Butler CC, Dunstan F, Heginbothom M, Mason B, Roberts Z, Hillier S, et al. Containing antibiotic resistance: decreased antibiotic-resistant coliform urinary tract infections with reduction in antibiotic prescribing by general practices. Br J Gen Pract 2007;57:785-92.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. www.bsl.nl/shop/huisarts-en-wetenschap-0018-7070.html

    Jochen Cals

Authors
  1. Jochen Cals
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. Rogier Hopstaken
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Christopher Butler
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. Kerenza Hood
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. Susanne Hanssen
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. Geert-Jan Dinant
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Jochen Cals.

Additional information

Universiteit Maastricht, School for Public Health and Primary Care (CAPHRI), vakgroep Huisartsgeneeskunde, Postbus 616, 6200 MD Maastricht: J.W. Cals, aiotho; huisarts; S.J. Hanssen, onderzoeksassistente; prof.dr. G.J. Dinant, hoogleraar huisartsgeneeskunde. Stichting Gezondheidscentra Eindhoven: dr. R.M. Hopstaken. Department of primary care and public health, School of Medicine, Cardiff University, Wales: prof.dr. C.C. Butler, hoogleraar primary care medicine; dr. K. Hood, statisticus.

Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven.

Dit artikel is een dubbelpublicatie met Huisarts Nu en betreft een bewerkte vertaling van: Cals JW, Butler CC, Hopstaken RM, Hood K, Dinant GJ. Effect of point of care testing for C reactive protein and training in communication skills on antibiotic use in lower respiratory tract infections: cluster randomised trial. BMJ 2009;338:b1374. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.

About this article

Cite this article

Cals, J., Hopstaken, R., Butler, C. et al. Praten en prikken bij lageluchtweginfecties. HUWE 52, 576–583 (2009). https://doi.org/10.1007/BF03085799

Download citation

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/BF03085799

Search

Navigation