Samenvatting
In deze studie beschrijven we de ontwikkeling van Families First (ff) in Nederland tussen 2003-2010 en toetsen we de getrouwheidshypothese: meer en beter volgens het model handelen leidt tot een betere uitkomst. We analyseren behandelgegevens van 4493 gezinnen die ff hebben ontvangen en gaan na in hoeverre de behandeling aan 12 van tevoren gedefinieerde aspecten voldoet. Tien daarvan vormen een indicatie voor behandelingsgetrouwheid. De resultaten laten zien dat ff de doelgroep goed bereikt (94%), de behandelingsgetrouwheid groot is (86%) en dat uithuisplaatsing bij afsluiting van de behandeling veelal wordt voorkomen (88%). De getrouwheidshypothese wordt bevestigd, echter met als belangrijke kanttekening dat de behandelingsaspecten Beschikbaarheid, Begeleiding en Betrokkenheid van de plaatser pas een (positieve) invloed op het voorkomen van uithuisplaatsing kunnen uitoefenen als eerst en volledig is voldaan aan een groep behandelingsaspecten die bestaat uit Specificiteit, Tussenevaluatie, Duur en Doelevaluatie. Bovendien blijken drie van de twaalf behandelingsaspecten géén (Snelheid en Doelgerichtheid) of zelfs een negatieve invloed (Intensiteit) te hebben op het voorkomen van uithuisplaatsing. Verschillende verklaringsvragen worden gesteld om verder zicht en grip te houden op de relatie tussen de behandelingsgetrouwheid en uitkomsten van ff.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Notes
Zoals eerder bij de beschrijving van de onderzoeksopzet is aangegeven, hebben we 1127 gezinnen niet in onze studie kunnen meenemen omdat van deze gezinnen de informatie op een hoger niveau (locatieniveau in plaats van gezinsniveau) beschikbaar is. Hoewel statistische toetsing niet mogelijk is, zijn de scores die in tabel 2 worden gepresenteerd redelijk tot goed vergelijkbaar met de scores van de niet-meegenomen groep gezinnen. Zo blijkt 95% van de 1127 gezinnen te behoren tot de doelgroep (is hierboven 94%), ligt de gemiddelde behandelingsgetrouwheid op 80% (is hierboven 86%) en is bij 90% uithuisplaatsing voorkomen (hierboven 88%). Het is derhalve aannemelijk dat er geen sprake is geweest van selectieve uitval waardoor de beschreven onderzoeksresultaten zijn vertekend. SD = standaarddeviatie.
In termen van logistische regressie geformuleerd: in vergelijking tot de referentiecategorie waarbij aan één van de tien behandelingskenmerken is voldaan, neemt het effect op het natuurlijke logaritme van de kansverhouding tussen wel of geen uithuisplaatsing significant toe als er aan vijf of meer van de tien behandelingskenmerken wordt voldaan.
Als er wordt voldaan aan het kenmerk Doelevaluatie neemt de kansverhouding tussen het wel en niet voorkomen van uithuisplaatsing met 447% (5.47-1*100%) toe.
Als er wordt voldaan aan het kenmerk Specificiteit neemt de kansverhouding tussen het wel en niet voorkomen van uithuisplaatsing met 51% (1.51-1*100%) toe.
Als er wordt voldaan aan het kenmerk Intensiteit neemt de kansverhouding tussen het wel en niet voorkomen van uithuisplaatsing met 41% (1.69-1-1*100%) af.
Literatuur
Bakker, K., Berger, M., Jagers, H., & Slot, W. (2000). Begin in het gezin. Theorie en praktijk van crisishulp in huis. Utrecht: nizw.
Berger, M. A. (2005): Databank Effectieve Jeugdinterventies: beschrijving ‘Families First’. Utrecht: nizw.
Blythe, B., & Jayaratne, S. (2002). Michigan Families First effectiveness study. Verkregen op 12 augustus 2012 van http://www.michigan.gov/dhs/0,1607,7-124-5458_7695_8366-21887-,00.html
Damen, H., & Veerman, J. W. (2009). Effectiviteitsonderzoek Families First. De relatie tussen uitvoering en uitkomsten tot een jaar na afsluiting van de behandeling. Nijmegen: Praktikon.
Damen, H., & Veerman, J. W. (2011). Tabellenboek Kwaliteitstoetsing Families First. Resultaten tweede halfjaar 2010. Nijmegen: Praktikon.
De Kemp, R. A. T., Veerman, J. W., & Ten Brink, L. T. (1998). Evaluatie-onderzoek Families First Nederland. Een bundeling van vijf delen. Utrecht: nizw Uitgeverij.
De Los Reyes, A. (2011). Introduction to the Special Section: More Than Measurement Error: Discovering Meaning Behind Informant Discrepancies in Clinical Assessments of Children and Adolescents. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40, 1–9.
Harrington, R. C., Cartwright-Hatton, S., & Stein, A. (2002). Annotation: Randomised trials. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 43, 695–704.
Kinney, J., Haapala, D., & Booth. C. (1991). Keeping families together. The Homebuilders model. New York: Aldine De Gruyter.
Leavitt, S. (2008, March). The Homebuilders model. What we have learned over the last thirty years. Paper presented at the 10th International eusarf Conference, Padova, Italy.
Lee, S., Aos, S., & Miller, M. (2008). Evidence-based programs to prevent children form entering and remaining in the Child welfare system. Benefits and costs for Washington. Olympia: Washington State Institute for Public Policy, Document No. 08-07-3901. Ook te verkrijgen via http://www.wsipp.wa.gov/rptfiles/08-07-3901.pdf
Little, J. H. (1997). Effects of duration, intensity, and breadth of Family Preservation Services. A new analysis of data from the Illinois Family First experiment. Children and Youth Services Review, 19, 17–39.
Lipsey, M. W., & Cordray, D. S. (2000). Evaluation methods for social intervention. Annual Review of Psychology, 51, 345–375
Loeffen, M., Van Butselaar, M., & Ooms, H. (2001). Intensieve pedagogische thuishulp in vogelvlucht. Een inventarisatie van varianten in Nederland. Utrecht: Collegio.
Miller, M. (2006). Intensive Family Preservation programs. Program fidelity influences effectiveness – Revised. Olympia: Washington State Institute for Public Policy, Document No. 06-02-3901. Ook te verkrijgen via http://www.wsipp.wa.gov/pub.asp?docid=06-02-3901
Nelson, K., Walters, B., Schweitzer, D., Blythe, B. J., & Pecora, P. J. (2009). A ten-year review of family preservation research. Building the evidence base. Verkregen op 12 augustus 2012 van http://www.casey.org/Resources/Publications/pdf/TenYearReviewFamilyPreservation_ES.pdf.
Nederlands Jeugdinstituut (2012). Interventies naar effectiviteit. Verkregen op 14 augustus 2012 van http://www.nji.nl/eCache/DEF/1/17/921.html.
Reynolds, A. J. (2004). Research on early childhood interventions in the confirmatory mode. Children and Youth Services Review, 26, 15–38.
Perepletchikova, F., & Kazdin, A. E. (2005). Treatment integrity and therapeutic change. Issues and research recommendations. Clinical Psychology: Science and Practice, 12, 365–383.
Slot, W., & Spanjaard, H. (1996). Ontwikkelingstaken voor ouders van jonge kinderen. Het competentiemodel en gezinsgerichte hulpverlening. In: Jeugd en samenleving, jrg. 12, nr. 1, p. 3–19.
Spanjaard, H., & Haspels, M. (2005). Families First. Handleiding voor gezinsmedewerkers (6e druk). Utrecht/Amsterdam: nizw/ swp.
Tilanus, C. P. G. (1998). Jeugdzorg: Historie en wetgeving. Utrecht: swp.
Van der Steege, M. (2007). Intensieve Pedagogische Thuishulp komt tot wasdom. Naar een gouden standaard. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut.
Van Yperen, T., Addink, A., Van der Steege, M., & Boendermaker, L. (2010). Algemeen en specifiek werkzame factoren in de jeugdzorg. Stand van de discussie. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut.
Veerman, J. W. (2008). Het mooie van meten. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 63, 1019–1024.
Veerman, J. W. (2011). Numbers Families First The Netherlands. Update July 2011. Nijmegen: Praktikon.
Veerman, J.W., De Kemp, R. A. T., Ten Brink, L. T., Slot, N. W., & Scholte, E. M. (2003). The implementation of Families First in the Netherlands. A one year follow-up. Child Psychiatry & Human Development, 33, 227–244.
Veerman, J. W., & Damen, H. (2005). Kwaliteitstoetsing Families First: Het goede goed doen en dat ook laten zien. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 44, 195–205.
Veerman, J.W., Janssens, J. M. A. M., & Delicat, J. W. (2005). Effectiviteit van intensieve pedagogische thuishulp. Een meta-analyse. Pedagogiek, 25, 176–196.
Veerman, J. W., & Van Yperen, T. A. (2008). Wat is praktijkgestuurd effectonderzoek? In T. A. van Yperen, & J. W. Veerman (Red.), Zicht op effectiviteit. Handboek voor praktijkgestuurd effectonderzoek in de jeugdzorg (blz. 17–34). Delft: Eburon.
Wampold, B. E. (2001). The great psychotherapy debate. Models, methods and findings. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Westat, Inc., Chapin Hall Center for Children, & James Bell Associates. (2001). Evaluation of family preservation and reunification programs:Interim report. Washington, DC: US Department of Health and Human Services. Verkregen op 12 augustus 2012 van http://aspe.hhs.gov/hsp/fampres94/index.html.
Yeaton, W. H., & Sechrest, L. (1981). Critical dimensions in the choice and maintenance of successful treatments: strength, integrity and effectiveness. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 49, 156–167.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Drs. H. Damen is onderzoeker bij Praktikon en Pactum. Praktikon is een organisatie voor onderzoek en ontwikkeling in de jeugdzorg en het speciaal onderwijs. Pactum is een organisatie voor jeugd- en opvoedhulp. E-mail: h.damen@acsw.ru.nl.
Prof. dr. J. W. Veerman is directeur van Praktikon en vervult vanwege Stichting Entréa de bijzondere leeropdracht Speciale Kinder- en Jeugdzorg aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
About this article
Cite this article
Damen, H., Veerman, J. Voorkomen van uithuisplaatsing bij Families First door behandelingsgetrouw handelen. KIND ADOLESC. 34, 147–164 (2013). https://doi.org/10.1007/s12453-013-0016-x
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-013-0016-x