Skip to main content

Transformation of Kujawy Landscape in Central Poland (1770–1970)

  • Chapter
  • First Online:
  • 1672 Accesses

Part of the book series: Springer Geography ((SPRINGERGEOGR))

Abstract

The study concerned the Kujawy Region (Central Poland), and covered the period of 200-years from 1770 to 1970. The main objective was to identify landscape transformations focusing on the rural settlement development and land use changes. Determination of the impact of environmental and socioeconomic conditions on landscape changes was a very important goal. The research included spatial analysis of landscape changes based on the historical topographic maps, calculation of the size of these changes using indicators, determination the causes of landscape changes, and identification of the main periods of transformation.

This is a preview of subscription content, log in via an institution.

Buying options

Chapter
USD   29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD   84.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD   109.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info
Hardcover Book
USD   109.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Learn about institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    WWII—World War II.

References

  • Antrop M (2004) Landscape research in Europe: editorial. Belgeo 2–3:199–207

    Google Scholar 

  • Bastian O (1987) Regional differentiation of processes caused by selected land use forms. Ecológia CSRR 6(2):201–210

    Google Scholar 

  • Bastian O, Bernhardt A (1993) Anthropogenic landscape changes in Central Europe and the role of bioindication. Landscape Ecol 8(2):139–151

    Article  Google Scholar 

  • Borucki M (1882) Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym opisana. Włocławek

    Google Scholar 

  • Brykała D (2005) Rekonstrukcja retencji zbiornikowej zlewni Skrwy Lewej w ciągu ostatnich 200 lat. Przegląd Geograficzny 77(1):73–93

    Google Scholar 

  • Brykała D (2009) Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie odpływu rzecznego w dorzeczu Skrwy Lewej. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 221

    Google Scholar 

  • Buczek K (1958) O teorii badań historyczno–osadniczych. Kwartalnik Historyczny 65(1):65–86

    Google Scholar 

  • Burszta J (1958) Od osady słowiańskiej do wsi współczesnej. Ossolineum, Wrocław

    Google Scholar 

  • Collinge SK (2009) Ecology of fragmented landscapes. JHU Press, Baltimore

    Google Scholar 

  • Degórska B (1996) Zmiany lesistości wschodniej części Kujaw w ostatnim dwustuleciu jako wynik oddziaływania człowieka na środowisko. Przegląd Geograficzny 64(1–2):115–136

    Google Scholar 

  • Degórska B (2001a) Przyrodnicze i społeczne uwarunkowania przemian krajobrazu na Kujawach w dwustuleciu 1770–1970. In: Roo-Zielińska E, Solon J (ed) Między geografią a biologią—badania nad przemianami środowiska przyrodniczego, Prace Geograficzne 179:117–138

    Google Scholar 

  • Degórska B (2001b) Zmiany powierzchni lasów i gruntów ornych na Kujawach począwszy od schyłku XVIII wieku—uwarunkowania siedliskowe. In: Roo-Zielińska E, Solon J (ed) Typologia zbiorowisk i kartografia roślinności w Polsce—rozważania nad stanem współczesnym, Prace Geograficzne 178: 181–193

    Google Scholar 

  • Degórska B (2015) Transformacja krajobrazu wschodnich Kujaw w świetle zmian użytkowania ziemi i osadnictwa. (in press)

    Google Scholar 

  • Degórski M (2003) Some aspects of multifunctional landscape character in the interdisciplinary environmental study. In: Helming K, Wiggering H (eds) Sustainable development of Multifunctional Landscapes. Springer, Berlin, pp 53–65

    Chapter  Google Scholar 

  • Degórski M (2005) Krajobraz jako obiektywna wizualizacja zjawisk i procesów zachodzących w megasystemie środowiska geograficznego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG 4:13–25

    Google Scholar 

  • Forman RTT (1995) Land mosaics: the ecology of landscapes and regions. Cambridge University Press, Cambridge

    Google Scholar 

  • Forman RTT, Godron M (1986) Landscape ecology. Wiley, New York

    Google Scholar 

  • Galon R (1929) Kujawy Białe i Czarne. Badania geograficzne nad Polską północno-zachodnią. Wydawnictwo Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Poznańskiego 4–5:47–73

    Google Scholar 

  • Galon R (1973) Regiony naturalne. In: Swinarski A (ed) Województwo bydgoskie, krajobrazy, dzieje, kultura, gospodarka. PWN, Poznań: 71–78

    Google Scholar 

  • Guldon R, Guldon Z (1979) Materiały do osadnictwa powiatu przedeckiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 2:165–185

    Google Scholar 

  • Guldon R, Guldon Z (1980) Materiały do osadnictwa powiatu kowalskiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 3:275–290

    Google Scholar 

  • Guldon R, Guldon Z (1984) Materiały do osadnictwa powiatu brzesko-kujawskiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 5:143–172

    Google Scholar 

  • Guldon Z (1978) Osadnictwo powiatu radziejowskiego w XVII–XVIII wieku. Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie 1:221–253

    Google Scholar 

  • Guldon Z (1983) Zaludnienie Kujaw w końcu XVIII wieku. Przeszłość Demograficzna Polski 14

    Google Scholar 

  • Hładyłowicz K (1932) Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku. Badania z Dziejów Społecznych i Gospodarczych 12, Lwów

    Google Scholar 

  • Hohendorf E (1952) Klimat Kujaw w świetle potrzeb rolnictwa. Postępy Wiedzy Rolniczej 4(1):30–53

    Google Scholar 

  • Kiełczewska-Zaleska M (1931) Osadnictwo wiejskie Wielkopolski. Badania geograficzne nad Polską północno-zachodnią. Wydawnictwo Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Poznańskiego 6–7:1–54

    Google Scholar 

  • Kiełczewska-Zaleska M (1976) Geografia sadnictwa: zarys problematyki. PWN, Warszawa

    Google Scholar 

  • Koc L (1972) Zmiany koryta Wisły w XIX i XX wieku między Płockiem a Toruniem. Przegląd Geograficzny 44(4):703–719

    Google Scholar 

  • Kostrowicka I (1961) Produkcja roślinna w Królestwie Polskim. In: Leskiewiczowa J (ed) Studia z dziejów gospodarstwa wiejskiego 2 (2) PWN Warszawa

    Google Scholar 

  • Kowalska A (2006) Land-use changes in different natural habitats of the Vistula river valley during the 19th and 20th centuries. Geographia Polonica 79(1):113–130

    Google Scholar 

  • Kukier R (1969) Przeobrażenia środowiska geograficznego na Kujawach w świetle źródeł etnograficznych i kartograficznych z XVIII-XIX wieku. Zeszyty Naukowe UMK 33:105–134

    Google Scholar 

  • Kukier R (1973) Przeobrażenia sieci osadniczej na Kujawach pod wpływem zmian środowiska geograficznego u schyłku XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku. Prace Wydz Nauk Humanist 13:115–150

    Google Scholar 

  • Kwiatkowska E (1963) Osadnictwo wiejskie Ziemi Dobrzyńskiej w świetle planów z XVIII i XIX w. i jego przemiany pod wpływem uwłaszczenia i parcelacji. Studia Soc. Scient. Tor., sec. B 4(3)

    Google Scholar 

  • Maruszczak H (1951) Stan i zmiany lesistości województwa lubelskiego w latach 1830–1930. Annales UMCS, sec. B, 5

    Google Scholar 

  • Maruszczak H (1988) Zmiany środowiska przyrodniczego kraju w czasach historycznych. In: Starkel L (ed) Przemiany środowiska geograficznego. Wszechnica PAN, Ossolineum, Wrocław: 109–136

    Google Scholar 

  • Maruszczak H (1991) Wpływ rolniczego użytkowania ziemi na środowisko przyrodnicze w czasach historycznych. In: Starkel L (ed) Geografia Polski, środowisko przyrodnicze, PWN Warszawa: 190–205

    Google Scholar 

  • McGarigal K, Cushman S, Regan C (2005) Quantifying terrestrial habitat loss and fragmentation. A protocol. Available online at http:// www.umass.edu/landeco/teaching/landscape_ecology/labs/ fragprotocol.pdf. Accessed 25 Jan 2014

  • Plit J (1994) Zastosowanie metody kartograficznej do badań procesu przekształcenia krajobrazów roślinnych w XIX i XX wieku na przykładzie Mazowsza. Polski Przegląd Kartograficzny 26(2):65–74

    Google Scholar 

  • Plit J (1996) Antropogeniczne i naturalne przeobrażenia krajobrazów roślinnych Mazowsza od schyłku XVIII w. do 1990 r. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 166, Warszawa-Wrocław

    Google Scholar 

  • Romanowska M (1934) Zmiany zalesienia Królestwa Polskiego w ostatnim stuleciu. Czasopismo Geograficzne 12(3–4):246–284

    Google Scholar 

  • Rusiński W (1947) Osady tzw. "Olędrów" w dawnym woj. poznańskim. Prace Komisji Atlasu Historycznego Polski, z. 5, Polska Akademia Umiejętności, Kraków

    Google Scholar 

  • Szymański B (1984) Zmiany powierzchni leśnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku. Prace IBL 629

    Google Scholar 

  • Ślaski K (1951) Zasięg lasów Pomorza w ostatnim, tysiącleciu. Przegląd Zachodni 2(5–6):206–209

    Google Scholar 

  • Święch J (1990) Młyny wietrzne na Kujawach . Zarys monograficzny, part I, Historia wiatraków. Rocznik Muzealny 3, Włocławek

    Google Scholar 

  • Święch J (2012) Chłopskie budownictwo zagrodowe Kujaw w XIX wieku i pierwszej połowie XX wieku, Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica, Kraków

    Google Scholar 

  • Warchoł M (1997) Budownictwo olęderskie nad środkową i dolną Wisłą. Przegląd Regionalny, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Toruń: 51–80

    Google Scholar 

  • Więcko E (1948) Zmiany lesistości i zagospodarowania lasów na ziemiach polskich w świetle rozwoju polityki leśnej. Sylwan 92(2):126–165

    Google Scholar 

  • Wolski J (2007) Przekształcenia krajobrazu wiejskiego Bieszczadów Wysokich w ciągu ostatnich 150 lat. Prace Geograficzne 214, IGiPZ PAN Warszawa

    Google Scholar 

Main Cartographic Materials

  • • Special Carte von Pohlen , T. P. von Pfau, 1: 87,500, Berlin, 1778

    Google Scholar 

  • • Special Karte von Suedpreussen, Gilly, Cron, 1:50,000, Berlin, 1796–1800

    Google Scholar 

  • • Special Karte von Suedpreussen mit allerhoechster Erlaubniss aus der Koniglichen grossen topographischen Vermessungs-Karte, unter Mitwurkung des Directors Langner, reducirt und herausgegeben vom Geheimen Ober-Bau-Rath Gilly ... die Post-Course und Hauptstrassen sind gezeichnet vom ersten General Post Amst, 1: 150,000, Berlin, 1802–1803

    Google Scholar 

  • • Topograficzna karta Królestwa Polskiego, K. Richter, Kwatermistrzostwo Generalne Wojska Polskiego, 1:126,000, Warszawa, 1839–1843

    Google Scholar 

  • • Nowaja topograficzeskaja karta Zapadnoj Rossii, Wojenno-Topograficzieskij Otdel Gl. Sztaba, 1:84,000, Petersburg 1909–1917

    Google Scholar 

  • • Mapa topograficzna Polski, Wojskowy Instytut Geograficzny, 1:100,000, Warszawa, 1930-1938

    Google Scholar 

  • • Mapa topograficzna Polski, Sztab Generalny, 1:100,000, Warszawa, 1952

    Google Scholar 

  • • Mapa topograficzna Polski, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, skala: 1:100,000, Warszawa, 1981

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Corresponding author

Correspondence to Bożena Degórska .

Editor information

Editors and Affiliations

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2015 Springer International Publishing Switzerland

About this chapter

Cite this chapter

Degórska, B. (2015). Transformation of Kujawy Landscape in Central Poland (1770–1970). In: Luc, M., Somorowska, U., Szmańda, J. (eds) Landscape Analysis and Planning. Springer Geography. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-13527-4_8

Download citation

Publish with us

Policies and ethics